H ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΩΝ SPREADS ΚΑΙ ΤΩΝ CDS

Αν και το νησί μας μαστίζεται από χίλια δυο προβλήματα όπως για παράδειγμα το πρόβλημα της ύδρευσης, τα λιμάνια, την τουριστική υποδομή, την εγκατάλειψη της Βόρειας Ιθάκης και τόσα άλλα,  σε τούτο το άρθρο θα ασχοληθώ με ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα!    Την κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας.

Σε άρθρο μου στον «Ημερήσιο» στις 26 Σεπτέμβρη 2009, δηλαδή 10 ημέρες πριν τις εκλογές, προέβλεπα ότι η χώρα βρίσκεται στα πρόθυρα της εθνικής χρεοκοπίας. Δυστυχώς δεν έπεσα έξω καθώς ο κίνδυνος δεν έχει ακόμα εκλείψει.

 Oι κυβερνήσεις τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της Νέας Δημοκρατίας δεν χειρίστηκαν σωστά τα οικονομικά πράγματα της χώρας, όλα αυτά τα χρόνια και κατόρθωσαν να οδηγήσουν την χώρα στα σημερινά αδιέξοδα.

Θα μου πείτε τα περισσότερα τα γνωρίζουμε. Καθημερινά τα ΜΜΕ ασχολούνται με τα θέματα αυτά τι να σε κάνουμε και σένα;

Εγώ όμως σήμερα θα προσπαθήσω με απλό τρόπο να εξηγήσω κάποια πράγματα που είτε έχουν περάσει στα ψιλά είτε δεν είναι ευρύτερα κατανοητά.

Ας δούμε για παράδειγμα ποιος ήταν ο ρόλος ενός από τους τρομερότερους δεινόσαυρους της Wall street: της  πασίγνωστης Goldman Sachs στο κατάντημα της Ελληνικής οικονομίας .

Θυμίζω ότι η Goldman Sachs ο μεγαλύτερος τραπεζιτικός οργανισμός του κόσμου, είναι αυτή που ευθύνεται κατά μεγάλο μέρος για την Αμερικάνικη οικονομική κρίση του 2008. Το 2006 ο πρόεδρος της Henry Polson, τοποθετήθηκε από τον Bush υπουργός οικονομικών για να … «διορθώσει» την οικονομία της Αμερικής και βέβαια το μόνο που κατόρθωσε ήταν να δημιουργήσει μια τεράστια κρίση με παγκόσμιες επιπτώσεις. Αυτή είναι η εταιρία που, αν θυμάστε, εν μέσω αυτής της οικονομικής κρίσης μοίρασε στα στελέχη της περισσότερα από 16 δισεκατομμύρια Δολάρια.

Τι σχέση όμως μπορεί να έχει η Goldman Sachs με την Ελλάδα?

Θυμίζω λοιπόν εδώ ότι οι αλχημιστές της Goldman, κλήθηκαν από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ για να κατασκευάσει τη λεγόμενη δημιουργική λογιστική προκειμένου να παρουσιάσει νούμερα που θα μας επέτρεπαν να μπούμε στη ζώνη του Ευρώ. Το 2001 (όπου έπρεπε να προετοιμασθούμε για την πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 οι Σιμίτης και Παπαντωνίου κάλεσαν πάλι την GOLDMAN για να δημιουργήσει ένα σχέδιο που θα επέτρεπε στην Ελληνική κυβέρνηση να κρύψει την αύξηση του χρέους τόσο από το κοινό όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσα από αυτή τη συμφωνία η Goldman κατηύθυνε κεφάλαια  από τους σούπερ ισχυρούς επενδυτές της στα ταμεία της κυβέρνησης.

Σε αντάλλαγμα η Ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε μυστικά ότι οι επενδυτές θα λάμβαναν για 20 χρόνια μέρος των ετήσιων κερδών από δημόσιες επενδύσεις όπως τα Ελληνικά Αεροδρόμια, Λιμάνια, Διόδια κλπ. (Για αυτές τις υπηρεσίες της Goldman οι Έλληνες φορολογούμενοι πλήρωσαν 300 Εκατομμύρια Δολάρια)

Και έρχεται η Νέα Δημοκρατία η οποία αφήνει τα Ολυμπιακά Έργα παντελώς ανεκμετάλλευτα στη βορά του χρόνου, πραγματοποιεί τη περίφημη «απογραφή» με αποτέλεσμα τον παγκόσμιο διασυρμό της χώρας, αποδιοργανώνει πλήρως τους εισπρακτικούς μηχανισμούς, και κρύβοντας το γεγονός ότι με τη συμφωνία με τη Goldman Sachs τα μελλοντικά έσοδα της Κυβέρνησης είχαν ουσιαστικά παραδοθεί στα χέρια των μυστικών επενδυτών της,  αρχίζει μια τρομακτική σπατάλη Δημόσιου χρήματος κυρίως για την ικανοποίηση ημετέρων λες και δεν υπήρχε αύριο.

Όμως να που το “αύριο” ήρθε ξαφνικά τον περασμένο Οκτώβρη! Αποκαλύφθηκε ότι το χρέος της χώρας είχε εκτιναχτεί στα ύψη και οδηγηθήκαμε σε μια  βαθιά οικονομική κρίση, επηρεάζοντας τη σταθερότητα του Ευρώ αλλά και το σύνολο της Παγκόσμιας οικονομίας. 

Η χώρα έχει διασυρθεί στο διεθνές στερέωμα, η αξιοπιστία της έχει τιναχθεί στον αέρα και έχει χαθεί η ανεξαρτησία της ως χώρα, όντας τώρα υπόδουλη σε ξένους παρατηρητές και επιθεωρητές.

Για να αντιμετωπισθεί η κρίση και να πληρώσουμε τα μυστικά χρέη απαιτούνται σκληρά μέτρα που πονούν, όχι τους έχοντες και κατέχοντες, αλλά τα μικρομεσαία οικονομικά στρώματα!

Όμως όσο σκληρά μέτρα και αν παρθούν είναι αμφίβολο αν θα κατορθώσουμε να βγούμε από την κρίση. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας (και κυρίως η Γερμανία) όπως φάνηκε είναι απρόθυμοι να μας βοηθήσουν και ακόμη δεν έχει αποφευχθεί ο κίνδυνος η χώρα να καταφύγει ολοκληρωτικά στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Αυτό βέβαια η Ελλάδα θέλει να το αποφύγει γιατί οι όροι που θα τεθούν τόσο από τους Ευρωπαίους εταίρους μας όσο και από το ΔΝΤ είναι σχετικά απεχθείς και θα δημιουργήσουν κοινωνικές αναταραχές. Είναι προτιμότερο να δανεισθεί η χώρα από την ελεύθερη αγορά. Όμως εκεί οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί (Τράπεζες κλπ) παίζουν ανόσια παιχνίδια με σκοπό την κερδοσκοπία. Στην ελεύθερη αγορά η χώρα είναι δέσμια των spreads των credit default swaps και των οίκων αξιολόγησης.  

Τι ακριβώς όμως σημαίνουν τα παραπάνω που τα ακούμε κατά κόρο τον τελευταίο καιρό;

Ας αρχίσουμε από τους οίκους αξιολόγησης. Όταν μια εταιρία, ένας οργανισμός θέλει να κάνει μία οικονομική συναλλαγή με ένα άλλο οργανισμό ή μια χώρα, αποτείνεται στον οίκο αξιολόγησης ο οποίος διαθέτει ιδικούς αναλυτές που αναλύουν την οικονομική κατάσταση του μελλοντικού συμβαλλόμενου και τη βαθμολογούν συμβουλεύοντας ανάλογα τον πελάτη τους. Οι μεγαλύτεροι οίκοι αξιολόγησης είναι αυτή τη στιγμή, οι Standard & Poor’s, οι Moody’s και οι Fitch που κατέχουν πάνω από το 95% της παγκόσμιας αγοράς πιστοληπτικής αξιολόγησης.

Όσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία ( rating ) που δίνουν οι οίκοι αυτοί σε επιχειρήσεις, τράπεζες,  Χώρες, κλπ, σημαίνει ότι, τόσο περισσότερο ασφαλής θεωρείται μια επένδυση και, κατά συνέπεια, το επενδυτικό ενδιαφέρον μεγαλύτερο και το κόστος χρήματος φθηνότερο. Άρα ο ρόλος τους είναι κομβικός εκ των πραγμάτων. Όμως οι οίκοι αυτοί σε πολλές περιπτώσεις παίζουν παιχνίδια κερδοσκοπίας σε βάρος των οργανισμών, κρατών κλπ, που έχουν ανάγκη αξιολόγησης (π.χ. η Ελλάδα τώρα που ζητάει να δανεισθεί).    

Ας δούμε τώρα τι είναι Spread. Είναι η διαφορά στην απόδοση δύο πραγμάτων ( π.χ. ομόλογων).

Στην προκειμένη περίπτωση, spread είναι η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων που δανείζονται δύο χώρες από την ελεύθερη αγορά. Για τα ελληνικά ομόλογα, με την έκδοση των οποίων δανείζεται η Ελλάδα, χρησιμοποιούνται ως μέτρο σύγκρισης (βάση) τα Γερμανικά ομόλογα, επειδή η Γερμανία θεωρείται μια από τις πιο υγιείς οικονομίες στην Ευρωζώνη.

 Η διαφορά των επιτοκίων που δανείζονται οι δύο αυτές χώρες είναι το spread. Δηλαδή αν δανείζεται η Γερμανία με ετήσιο επιτόκιο 3,00% κι εμείς με 6,50% τότε το spread είναι 6,50-3,0=3,50 ή 350 μονάδες βάσης.

Όσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα χρεοκοπίας μια χώρας (να πραγματοποιήσει δηλαδή αναστολή πληρωμών) τόσο μεγαλύτερο είναι το spread που σημαίνει πολύ μεγάλα επιτόκια και απεχθέστερους όρους. Για το λόγο αυτό η Ελλάδα ήθελε να εξασφαλίσει την υποστήριξη των Ευρωπαίων, δηλαδή να υπάρξει εγγύηση αξιοπιστίας ώστε τα spreads να πέσουν και να δανεισθεί με πιο συμφέροντες όρους.  

Πράγμα το οποίο και έγινε, μετά την πρόσφατη συμφωνία.

Τώρα, αυτοί οι οποίοι μας δανείζουν δηλαδή αγοράζουν από εμάς  μεγάλες ποσότητες ομολόγων, θέλουν να διασφαλιστούν από τον κίνδυνο χρεοκοπίας της χώρας και έτσι απευθύνονται σε ένα άλλο τραπεζικό οργανισμό και αγοράζουν έναντι ενός ασφαλίστρου, (premium), credit default swaps δηλαδή την υποχρέωση να πληρώσει αυτός τις υποχρεώσεις της Ελλάδας.

Και εδώ ισχύει το όσο μεγαλύτερη η πιθανότητα χρεοκοπίας τόσο μεγαλύτερα και τα CDS.

Ο "ασφαλιστής", εκδότης των CDS μπορεί επίσης να πουλήσει τις υποχρεώσεις του σε κάποιον τρίτο. Δηλαδή, χοντρικά πουλάει τα ποσά που πήρε από αυτούς που ασφαλίστηκαν (premiums) σε άλλες τράπεζες που αυτές αναλαμβάνουν να πληρώσουν τους ασφαλισμένους αν οι εταιρείες χρεοκοπήσουν. Αυτές με τη σειρά τους πουλάνε τις υποχρεώσεις κάπου αλλού και ούτω καθεξής. Η αγορά αυτή είναι ανεξέλεγκτη και δεν υπόκειται σε κανόνες, τα κέρδη είναι τεράστια και τα τελευταία χρόνια έχει γιγαντωθεί φθάνοντας σχεδόν στα 50 τρισεκατομμύρια Δολάρια δηλαδή 4 φορές παραπάνω από το ΑΕΠ των ΗΠΑ.

Έτσι λοιπόν τώρα η Ελλάδα βρίσκεται μέσα στη δίνη των οίκων αξιολόγησης των spreads και των CDS, έρμαιο των διεθνών κερδοσκόπων που αδιαφορούν παντελώς για τις συνέπειες που μπορεί να έχουν τα παιχνίδια τους στην κοινωνική δομή μιας Χώρας και σ’ αυτή την ίδια τη ζωή των πολιτών της.   

Υπάρχει άραγε κανείς να τιμωρήσει τους άπληστους αυτούς κερδοσκόπους και να σταματήσει αυτά τα τραγικά παιχνίδια;

Αλλά  το σημαντικότερο που μας αφορά άμεσα: Ποιος θα τιμωρήσει τους Έλληνες πολιτικούς και όσους  μεγαλόσχημους ευθύνονται για τις ανόσιες συμφωνίες και την αλόγιστη διαχείριση που έφεραν τη χώρα 100 χρόνια πίσω;

Αν το έγκλημα των 6 θεωρήθηκε εσχάτη προδοσία πώς πρέπει να θεωρηθεί το έγκλημα αυτών που κατέστησαν τη χώρα υπόδουλη στα ξένα συμφέροντα;

Μήπως είναι καιρός να ξανανοίξει το Γουδί ;