Πριν πολλά χρόνια βρέθηκα στο
Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (ΝΥU)
για ένα σεμινάριο. Κάποια στιγμή να συζητώντας με κάποιο Αμερικάνο καθηγητή του
είπα ότι η καταγωγή μου είναι από την Ιθάκη. Ε λοιπόν ο άνθρωπος αυτός χωρίς να
έχει καμία σχέση, γνώριζε πολύ καλά την Ιθάκη.
Γνώριζε βέβαια την ιστορία της αλλά γνώριζε και τον Παναγή
Λεκατσά. Είχε μάλιστα στη βιβλιοθήκη του μερικά από τα βιβλία του εθνολόγου και
φιλόσοφου συμπατριώτη μας.
Ποιος είναι
όμως ο Παναγής Λεκατσάς; Ας δούμε ένα σύντομο βιογραφικό:
Ο Παναγής Λεκατσάς γεννήθηκε στα Καλύβια.
Ήταν γιος του Γεωργίου και της
Μαριγώς.
Η οικογένεια του ήταν φτωχή και
πολύτεκνη. Από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον για τα γράμματα, ειδικότερα για την
αρχαία Ελληνική και Ρωμαϊκή ιστορία.
Από το 1920 και για δύο χρόνια
έζησε στην Αυστραλία, όπου είχε συγγενείς. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα φοίτησε
στο Γυμνάσιο της Λευκάδας, ολοκλήρωσε τα γυμνασιακά μαθήματα στην Κέρκυρα και
γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου δεν αποφοίτησε αν
και έφτασε ως τις πτυχιακές εξετάσεις.
Το 1933 κυκλοφόρησε το πρώτο του
βιβλίο, με τίτλο «Συμβολή στη διαλεκτική ιστορία της φιλοσοφίας» και δύο χρόνια
μετά η πρώτη και μοναδική ποιητική συλλογή του «Απολλώνια».
Πραγματοποίησε εθνολογικές,
κοινωνιολογικές, λαογραφικές, θεατρολογικές, φιλοσοφικές και θρησκειολογικές
μελέτες, ενώ ασχολήθηκε με τη μετάφραση, κυρίως αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.
Από το 1936 ως το 1943 συνεργάστηκε με το
περιοδικό «Νέα Εστία». Συνεργάστηκε επίσης με τα «Νεοελληνικά Γράμματα»
(1938-1940), τον «Ανταίο» που είχε πρωτοκυκλοφορήσει το 1945 με αρχισυντάκτη
τον οικονομολόγο και νομικό Δημήτρη Μπάτση (τουφεκίστηκε το 1952 μαζί με τον Νίκο
Μπελογιάννη) και διευθυντή έως το 1947 τον καθηγητή φιλοσοφίας Χαράλαμπο Θεοδωρίδη,
την «Καινούργια Εποχή», την «Επιθεώρηση Τέχνης», το «Θέατρο» (1961-1966) Επίσης
συνεργάστηκε στις συλλογικές εκδόσεις «Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών» (1958), «Μεγάλη
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς» (1963) και «Νεοελληνική Εγκυκλοπαίδεια
Χάρη-Πάτση» (1964).
Το 1939 παντρεύτηκε την πιανίστα
Δήμητρα Δημητριάδη, από την οποία χώρισε το 1947 και το 1961 παντρεύτηκε τη
συγγραφέα Εύα Βλάμη.
Στην διάρκεια της γερμανικής
κατοχής και του εμφυλίου, προσχώρησε στην Αριστερά και αγωνίστηκε μέσα από τις
τάξεις της, συγγράφοντας στην εφημερίδα του Ε.Α.Μ. «Ελεύθερη Ελλάδα», τον «Ρίζο
της Δευτέρας» και την «Μάχη», δράση που του κόστισε μια σειρά από διώξεις, και
φυλάκιση, από την «εθνικόφρονα» δεξιά.
Πέθανε τον Σεπτέμβριο του 1970 στην
Αθήνα από εγκεφαλική θρόμβωση.
Για όλη αυτή την πνευματική του
δράση, ο Παναγής Λεκατσάς τιμάται ιδιαίτερα από την Παγκόσμια διανόηση.
Μόνο εμείς εδώ στο Θιάκι δεν
έχουμε κάνει τίποτα για να τιμήσουμε τον πνευματικό αυτόν ήρωα του νησιού μας.
Το σπίτι που γεννήθηκε στα
Καλύβια φιλοξενεί … τομάρια αιγοπροβάτων. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν έχει κάνει
ΤΙΠΟΤΑ όλα αυτά τα χρόνια για να μετατραπεί το σπίτι αυτό τουλάχιστον σε
Μουσείο παρ’ όλο που η οικογένεια του το έχει ήδη δωρίσει για το σκοπό αυτό.
Κάποιες προσπάθειες στο παρελθόν κυρίως από τον Σπύρο Αρσένη δεν ευοδώθηκαν.
Έτσι το σπίτι εξακολουθεί να
σταλίζει γίδια!
Μόνο η επιγραφή που είχε αναρτηθεί
επί Δημαρχίας Σ. Αρσένη έχει μείνει, θλιβερό δείγμα της εγκατάλειψης του
πολιτισμού από τους
κατοπινούς που μάλιστα τώρα κόπτονται και
αγανακτούν για τη δημοσιότητα του συμβούλου τσομπάνη και …όχι των πολιτιστικών
αξιών!!!!!
Δείτε λοιπόν πως αυτοί που τώρα
αγανακτούν,… αξιοποίησαν, όλα αυτά τα χρόνια, το σπίτι που γεννήθηκε ο
διανοητής Παναγής Λεκατσάς στον οποίο βέβαια δεν παραλείπουν να αναφερθούν…..
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ Π. ΛΕΚΑΤΣΑ |
Είναι σίγουρα ντροπή.
Ελπίζουμε ο … επί των
γιδοπροβάτων σύμβουλος που πρόκειται να προσληφθεί στο Δήμο να πείσει το
Δήμαρχο ότι τα γίδια δεν συμβαδίζουν με τη φιλοσοφία και ότι πρέπει να
απομακρυνθούν από το σπίτι του Παναγή Λεκατσά, ώστε κάποια στιγμή, με λίγα
χρήματα, να μετατραπεί σε Μουσείο.
Συμφωνούμε απόλυτα με τα μεγάλα
έργα που θέλει να πραγματοποιήσει ο Δήμαρχος. ( αν και μέχρι τώρα πολύ λίγα
πράγματα έχουμε δει). Ωστόσο ο
πολιτισμός δεν μπορεί να αγνοείται.
Δεν διαφωνούμε να περιορισθούν τα
αιγοπρόβατα στους κατάλληλους χώρους γιατί ουκ ολίγες φορές κόντεψε να γίνει
ατύχημα με τα αδέσποτα γίδια μέσα στη μέση του δρόμου.
Όμως το νησί μας δεν πρέπει να
προβάλλεται στη δημοσιότητα με τις τσομπανογιδοπροβατικές ιδιαιτερότητες του
Δήμαρχου.
Καλό θα ήταν να προβάλλεται για
την αξιοποίηση του Οδυσσειακού μύθου, ή ακόμα για τη δημιουργία μουσείων και
πολιτιστικών κέντρων, που αναδεικνύουν τον πολιτισμό μας!