ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ

         

 

          Πολύς λόγος γίνεται αυτό τον καιρό για το Πρωτογενές Πλεόνασμα. (pre tax surplus) των 603 Εκατομμυρίων Ευρώ μέχρι στιγμής …με αισιοδοξία ότι θα ξεπεράσει το 1Δις, το δωδεκάμηνο του 2013. Ο όρος έχει φτάσει μέχρι και την τελευταία …στάνη.!!! Τον πιπιλάνε στα καφενεία, στις καφετέριες, στα ..σαλόνια, ακόμα και στα… μαντριά και μάλιστα Νεοδημοκράτες και Πασόκοι (όσο απέμειναν) κομπάζουν πως η κυβέρνηση κατόρθωσε να πετύχει …πρωτογενές πλεόνασμα!!  Χωρίς βέβαια να καταλαβαίνουν τι ακριβώς είναι αυτό πλεόνασμα.

          Η κυβέρνηση δια των μεγάλων ΜΜΕ αποπροσανατολίζει τους πολίτες αναμασώντας την ίδια τη λέξη και χωρίς να δίνουν έστω και μια απλοϊκή εξήγηση του όρου, ώστε να περάσουν την ιδέα ότι.. τώρα που παρουσιάσαμε πρωτογενές πλεόνασμα.. σωθήκαμε και φυσικά αποφεύγουν να πουν ότι η Αργεντινή πτώχευσε και πάει και για καινούρια, έχοντας πρωτογενές πλεόνασμα.

          Όμως πόρρω απέχει η αλήθεια!!! ( Όπως πόρρω απείχε από την αλήθεια η προπαγάνδα του Σαμαρά, όταν μας έλεγε, τον Μάη του 12, ότι αν  δεν ψηφίσουμε μνημονιακούς δεν θα πάρουμε τη δόση και έτσι δεν θα πληρωθούν οι συντάξεις τον Ιούνιο του 12. Θυμάστε βέβαια ότι τη δόση την πήραμε τον ..Δεκέμβρη του 12.)   

          Ο όρος πρωτογενές πλεόνασμα και η σύνδεσή του με τα υπόλοιπα Μακροοικονομικά μεγέθη είναι εξαιρετικά πολύπλοκος και δύσκολος, ωστόσο σήμερα θα κάνουμε μια προσπάθεια να τον εξηγήσουμε όσο πιο απλά μπορούμε.

          Ας αφήσουμε λοιπόν το κράτος και ας πάμε σε μια οικογένεια ένα νοικοκυριό όπως λέμε!

          Το νοικοκυριό έχει έσοδα και έξοδα. Τα έσοδα προέρχονται από μισθούς, ενοίκια, μερίσματα, κ.α., ενώ τα έξοδα είναι το ρεύμα, το τηλέφωνο, το νοίκι τα τρόφιμα, η διασκέδαση, οι αγορές αγαθών κ.ο.κ..

          Αν αφαιρέσουμε τα έξοδα από τα έσοδα προκύπτει πλεόνασμα αν τα έξοδα είναι λιγότερα ή έλλειμμα αν τα έξοδα είναι περισσότερα.  

R – Ε = + ή - Α

Αν λοιπόν ο αριθμός που προκύπτει από την παραπάνω εξίσωση είναι θετικός λέμε ότι έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα. Απλό Ε;     

Όχι και τόσο!!!

          Κάποια νοικοκυριά (το 90% στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή) έχουν δάνεια στεγαστικά, καταναλωτικά, πιστωτικές κάρτες, κλπ και για τα οποία πρέπει κάθε μήνα να πληρώνουν δόσεις συν τόκους. Οι δόσεις υπολογίζονται φυσικά στα έξοδα. Αν λοιπόν από τα έσοδα αφαιρέσουμε και τις δόσεις και δεν προκύψει αρνητικό αποτέλεσμα (έλλειμμα) τότε λέμε ότι μπορούμε να εξυπηρετήσουμε το χρέος μας χωρίς νέο δανεισμό.  

          Είναι λοιπόν ξεκάθαρο πως το πρωτογενές πλεόνασμα προκύπτει όταν τα έσοδα ξεπερνούν τα έξοδα χωρίς να υπολογίζεται η εξυπηρέτηση του χρέους.

          Απλά όταν μια οικογένεια έχει πρωτογενές πλεόνασμα, μπορεί και ρυθμίζει με τέτοιο τρόπο τα οικονομικά της, ώστε να μη δημιουργεί πρόσθετες υποχρεώσεις πέρα από τις υφιστάμενες. Οι παλιές όμως υποχρεώσεις δεν εξαφανίζονται, παραμένουν.

          Ας μεταφερθούμε τώρα στο γενικότερο επίπεδο δηλαδή τη χώρα.

          Σε αντίθεση με μια οικογένεια, ή με μια επιχείρηση, που πληρώνει μηνιαίες δόσεις για τα δάνεια που πήρε, ο τρόπος που δανείζεται μια χώρα είναι κάπως διαφορετικός.

          Η επιχείρηση ή η οικογένεια δανείζεται από μια τράπεζα ένα ποσό το οποίο θα πρέπει να το ξεπληρώσει σταδιακά συνήθως με μηνιαίες ισόποσες δόσεις που συμπεριλαμβάνουν και τον τόκο του δανείου.

          Συνήθως μια χώρα δανείζεται με τη μορφή ομολόγων. Παίρνει δηλαδή ένα ποσό από κάποιον δανειστή και σε αντάλλαγμα δίνει ένα ομόλογο (χρεόγραφο). Το ομόλογο αυτό θα πρέπει να πληρωθεί μετά από ένα συγκεκριμένο διάστημα. Συνήθως εκδίδονται ομόλογα που λήγουν μετά από κάποια χρόνια. Τυπική περίπτωση είναι το 5ετές και το 10ετές ομόλογο αλλά υπάρχουν φυσικά και ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας.

          Τα ομόλογα εκτός από την υποχρέωση να εξοφληθούν μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έχουν επιπλέον και τον ετήσιο τόκο που πρέπει να πληρωθεί στον ομολογιούχο με τη μορφή κουπονιού.

          Ο ομολογιούχος δηλαδή, κάθε χρόνο παραδίδει το κουπόνι και εισπράττει τον αντίστοιχο τόκο.

          Σε άτακτα διαστήματα μια χώρα θα πρέπει ξεχωριστά να εξοφλεί κουπόνια (τόκους) και ομόλογα (χρεολύσια). Π.χ. κάποιος επενδυτής (ιδιώτης, μία άλλη χώρα, μια τράπεζα, ένας οργανισμός κλπ) που πήρε δεκαετές ομόλογο 100 Εκ. το 2010, από το 2011 μέχρι το 2020 θα πρέπει να λαμβάνει μόνο τον τόκο. Αν ο τόκος ήταν 4% θα πρέπει να λαμβάνει 4 Εκ. το χρόνο. Το 2020 όμως, εκτός από τον τόκο θα πρέπει να πάρει πίσω και τα 100 Εκ. που δάνεισε.

          Ένα κράτος με «υγιή οικονομία» φροντίζει μέσω της «ανάπτυξης», και του «ανταγωνισμού» να κρατά σε μία ισορροπία έσοδα και δαπάνες και για την ακρίβεια να παράγει τόσα περισσότερα, όσα απαιτούνται για να καλύψει τους τόκους του δημοσίου χρέους του. Το κράτος αυτό θεωρείται, από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αξιόχρεο και βρίσκεται στην προνομιούχο θέση να μπορεί να αναχρηματοδοτεί τα χρέη του με χαμηλό επιτόκιο, διατηρούμενο έτσι κοντά στο όριο που χωρίζει την οικονομική ευημερία από την οικονομική κατάρρευση.

          Και μια και μιλήσαμε για ανάπτυξη, ανάπτυξη σημαίνει αύξηση του εθνικού εισοδήματος, του λεγόμενου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, (ΑΕΠ) κάθε χρόνο. Το εθνικό εισόδημα, χοντρικά, συνίσταται από το συνολικό τζίρο εργασιών μιας χώρας. Αυτό λοιπόν δε διαμορφώνεται μόνο από τα αγαθά που παράγει πραγματικά μια χώρα, αλλά και από τις δημόσιες δαπάνες (συντάξεις, μισθοί, λειτουργικά έξοδα, επιδόματα κλπ, κλπ).    

          Κάθε χρόνο το κράτος συντάσσει τον προϋπολογισμό. Στον προϋπολογισμό αναφέρονται τα έσοδα και οι δαπάνες γενικά του κράτους για τον επόμενο χρόνο. Αν το κράτος έχει δημιουργήσει πρωτογενές πλεόνασμα τότε δεν θα χρειασθεί να καταφύγει σε νέο δανεισμό ή να εκποιήσει περιουσιακά στοιχεία. (π.χ. ΔΕΗ, ΔΕΣΦΑ, ΟΠΑΠ κλπ) .

          Το σενάριο όμως αυτό είναι ουτοπικό καθώς προϋπολογισμός με γενικό πλεόνασμα είναι αδύνατο να επιτευχθεί. Ακόμα και οι πιο ισχυρές οικονομίες του κόσμου παράγουν ελλείμματα. Καθώς όμως είπαμε το πρωτογενές πλεόνασμα είναι η διαφορά μεταξύ εσόδων και δαπανών προ τόκων. Το γεγονός ότι ένα κράτος έχει αρκετά έσοδα για να καλύψει τα έξοδα του, δε σημαίνει ότι έχει αρκετά έσοδα για να καλύψει και την εξυπηρέτηση του χρέους του (τους τόκους και τα χρεολύσια των δανείων του).

          Σήμερα (Ιανουάριος – Δεκέμβριος 2013) η Ελλάδα εμφανίζεται να έχει πρωτογενές μετρημένο πλεόνασμα 603 Εκ. Ευρώ. (η κυβέρνηση πιστεύει ότι θα ξεπεράσει το 1Δις.) Δηλαδή δεν ξόδεψε περισσότερα από όσα εισέπραξε. Αυτό σημαίνει ότι δεν δημιούργησε νέες υποχρεώσεις και δεν επιβάρυνε το υφιστάμενο έλλειμμα της. Ωστόσο, το χρέος της προς τον έξω κόσμο εξακολουθεί να υφίσταται και το ίδιο οι τόκοι που πρέπει να πληρώνει για αυτό το χρέος και όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά αντίθετα  αυξήθηκε εξ αιτίας των υπέρογκων τόκων. Το δε 2014 θα αυξηθεί κάθετα καθώς λήγουν ομόλογα ύψους 28,7 Δις.

          Αν τώρα λάβουμε υπ’ όψη ότι ένα μεγάλο μέρος των εσόδων που εμφανίζει ο κρατικός προϋπολογισμός το 2013, είναι έκτακτα (δεν προέρχονται από σταθερές πηγές), ενώ και οι δαπάνες εμφανίζονται μικρότερες, καθώς μετατίθεται η υποχρέωση πληρωμής πολλών απ’ αυτές στο μέλλον, (πχ. Χρωστούμενα σε νοσοκομεία, επιστροφή ΦΠΑ, τόκοι, κλπ) (Σημειώνουμε ότι αυτό το τελευταίο που ονομάσθηκε «δημιουργική λογιστική» το είχε κάνει και ο Σημίτης με τη βοήθεια της Goldman Sachs το 2000 προκειμένου να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να μπει η χώρα στην ΟΝΕ), σημαίνει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να μην είναι διαρκές. Και για να το πούμε πιο λαϊκά, σήμερα έχουμε στην πραγματικότητα ένα πρωτογενές πλεόνασμα «μαϊμού».

          Έχουμε ένα πλεόνασμα του οποίου το μεγαλύτερο μέρος, δεν οφείλεται στις επιτυχίες της κυβέρνησης ας πούμε, αύξηση των επενδύσεων, πάταξη της φοροδιαφυγής, (η οποία όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά αυξήθηκε,) ή επαναπατρισμό των χρημάτων που έφυγαν στο εξωτερικό, εκμετάλλευση της λίστας Λαγκάρντ κλπ. κλπ. , αλλά στην εφαρμογή πρόχειρων μέτρων εναντίων εύκολων στόχων όπως οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες κλπ. το μεγάλο μέρος των οποίων τους έφθασε σε επίπεδα απόλυτης φτώχιας.

          (Έρευνα του πανεπιστημίου της Αθήνας το 41% των Ελλήνων είναι φτωχοί - με κριτήρια του 2009 και ο ένας στους επτά ή το 14% των Ελλήνων ζει κάτω από το όριο της «ακραίας φτώχειας»,δηλαδή δεν έχει να φάει (!),το δε 20% των ελληνόπουλων υποσιτίζεται.)

          Με αυτό τον τρόπο σταμάτησε κάθε είδους ανάπτυξη στη χώρα. Σχεδόν όλα τα μακροοικονομικά μεγέθη σηματοδοτούν μια Ελλάδα  καθαρά τριτοκοσμική που συγκαταλέγεται πλέον ανάμεσα στις Αφρικανικές χώρες.   

          Μήπως  λοιπόν η «αισιοδοξία» της κυβέρνησης δεν είναι παρά ακόμα ένα επικοινωνιακό τέχνασμα; 

          Αλλά ας δεχθούμε ότι πράγματι υπάρχει κανονικό πρωτογενές πλεόνασμα και πως αυτό θα είναι βιώσιμο, δηλαδή μπορεί να εμφανισθεί και τα επόμενα χρόνια. Μπορεί όμως και να μειωθεί ή να αυξηθεί.

          Ας δούμε όμως πόσο είναι το χρέος της χώρας.

          Σύμφωνα λοιπόν με τα επίσημα στοιχεία της EUROSTAT το 3^ο τρίμηνο του 2013 το χρέος έφθασε το 171,8% του ΑΕΠ δηλαδή τα 317,3 Δις Ευρώ, όμως το 2014 λήγουν ομόλογα που πρέπει να πληρωθούν ύψους 28,7 Δις , έτσι μαζί με τους τόκους το συνολικό δημόσιο χρέος θα φτάσει στο τέλος του 2014 τα 365 Δις. Προσθέτοντας τώρα και τα τραπεζικά χρέη που ανέρχονται στα 230 Δις., φθάνουμε να μιλάμε για ένα χρέος 595 Δις. Ευρώ.  Ειρήσθω εν παρόδω το πάγιο κεφάλαιο της χώρας υπολογίζεται σε 700 Δις. Μ’ άλλα λόγια πρέπει να … πουλήσουμε την Ελλάδα για να ξοφλήσουμε το χρέος. (μήπως αυτό κάνουν οι κυβερνώντες)

          Ας υποθέσουμε τώρα ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα παραμείνει και τα επόμενα χρόνια. ‘Όμως το χρέος θα εξακολουθήσει να υπάρχει και για να πάψει να αυξάνεται, λόγω τόκων και χρεολυσίων θα πρέπει η χώρα να παράγει πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 5-6% του ΑΕΠ για τα επόμενα 30 χρόνια (επειδή ομόλογα ύψους 191 Δις λήγουν τα έτη 2041, 42, 43. ) και μέχρι τότε πρέπει να πληρώνουμε τόκους 10 περίπου Δις το χρόνο για να φθάσουμε στο 120% του ΑΕΠ που είναι ένα παραδεκτό ποσοστό για να βγούμε στις αγορές και να αρχίσουμε να αισιοδοξούμε. Εξυπακούεται ότι το πρωτογενές πλεόνασμα δεν φθάνει ούτε για ζήτω και έτσι απαιτείται τεράστια αύξηση του ΑΕΠ τόση που είναι εντελώς αδύνατη για τα δεδομένα της χώρας.

            

       

          Πως θα γίνει αυτό; Δεν γνωρίζω. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι οι κορυφαίοι οικονομολόγοι του κόσμου το θεωρούν αδύνατο.

          Για να καταλάβουμε όμως καλύτερα ας δούμε ακόμα μερικά νούμερα:

Είπαμε ότι μέσα στο 2014 λήγουν ομόλογα ύψους 28,7 Δις όμως αυτά που είναι να πάρουμε από το ΔΝΤ είναι 17,5%. Τα υπόλοιπα 11,2 Δις που θα τα βρούμε; Ακόμα, εκτός απ΄ αυτά λίγο πριν τις Ευρωεκλογές δηλαδή 20 και 22 Μάιου πρέπει να πληρώσουμε τα πενταετή ομόλογα του Αλογοσκούφη, που είναι 4,1 Δις και 4,4 αντίστοιχα.         

          Άρα λοιπόν καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι:

Το κούρεμα του χρέους είναι όχι μόνο αναγκαίο, αλλά μονόδρομος.          

          Αυτό το γνωρίζει η κυβέρνηση! Άλλωστε το επαναλαμβάνει συνεχώς η επικεφαλής του ΔΝΤ Kristine Laggard αλλά και πολλοί άλλοι μεγάλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι: Αν το χρέος δεν κουρευτεί κατά τουλάχιστον 50% δεν υπάρχει περίπτωση να εξυπηρετηθεί και κατά συνέπεια η χώρα θα χρεοκοπήσει άτακτα με ότι αυτό συνεπάγεται. 

          Ερχόμαστε όμως εδώ σε ένα άλλο μεγάλο αγκάθι.

          Επειδή ο Γ. Παπανδρέου και στη συνέχεια ο Παπαδήμος και Σαμαράς, Βενιζέλος , Κουβέλης δεν χειρίσθηκαν σωστά την κρίση και έμπλεξαν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ ή IFS) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) αύξησαν το χρέος προς τα κράτη, φθάνοντας το στα 245 Δις. (κράτη, EFSF, IMF)  Αυτό σημαίνει ότι για να κουρευτεί το χρέος προς τα κράτη θα πρέπει τα κοινοβούλια της Ευρωζώνης να ψηφίσουν υπέρ μιας τέτοιας απόφασης που πλήττει τους φορολογούμενους πολίτες της κάθε χώρας μέλους.

          Επίσης ένα άλλο μεγάλο μέρος των ομολόγων περίπου 50 Δις τα κρατά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) η οποία σε καμία περίπτωση δεν θα δεχόταν να υποστεί ζημία, όταν μάλιστα χρησιμοποιεί τα ομόλογα αυτά ως δικλείδα ασφαλείας.

          Δύσκολο λοιπόν και το κούρεμα, τουλάχιστον, εντός Ευρωζώνης.   Άλλωστε η Γερμανία δια του Σοιμπλε διαμηνύει: Ξεχάστε το νέο κούρεμα. 

          Οι δανειστές μας βέβαια και κυρίως οι Γερμανοί, θα προτιμήσουν να χορηγήσουν ένα νέο δάνειο ώστε η Ελλάδα να ξεπληρώσει τις οφειλές των προηγούμενων δανείων, παρά να υποστούν οι ίδιοι ζημίες στα ήδη χορηγηθέντα δάνειά τους. Με άλλα λόγια: υπογραφή νέας δανειακής σύμβασης δηλαδή μνημόνιο 3.

          Τώρα για ποιο λόγο η κυβέρνηση επιμένει να διαψεύδει ξανά και ξανά την υπογραφή ενός νέου μνημονίου ή αλλιώς μίας νέας δανειακής σύμβασης παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό. Μήπως αποφάσισαν ο κ. Σαμαράς να εκμεταλλευθεί τις Ευρωεκλογές και να πιέσει τη Γερμανία για κούρεμα; Ή απλά λέει ψέματα!

          Θα δείξει. 

          Επομένως η κατάσταση διαγράφεται όχι μόνο σκούρα αλλά μαύρη και άραχνη η δε αισιοδοξία της κυβέρνησης είναι σαφέστατα μαϊμού.

          

          Τι όμως θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ αν κερδίσει τις προσεχείς εκλογές όποτε αυτές γίνουν;

          Προσωπικά δεν βλέπω να υπάρχει άλλη λύση παρά μόνο ΤΟ ΚΟΥΡΕΜΑ. και αν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας (δηλαδή οι Γερμανοί) δεν δεχθούν θα πρέπει να πάρουμε μονομερή απόφαση.

            

          Στις προσεχείς εκλογές όποτε γίνουν αργά ή γρήγορα είναι σχεδόν βέβαιο οτι θα χάση η ΝΔ και έρθει στην εξουσία με αυτοδυναμία ή με συνεργασίες ο ΣΥΡΙΖΑ. Πώς θα αντιμετωπίσουν την κατάσταση; Θα ακολουθήσουν τη σημερινή Γερμανική πολιτική; Τι άλλο μπορεί να κάνουν;

          Βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ, αλλά και τα άλλα αντιμνημονιακά κόμματα (δεν αναφέρομαι στη χρυσή Αυγή) αν έρθουν στην εξουσία δεν λένε  «ξεκάθαρα» στα προγράμματά τους τι θα κάνουν.

1^ο γιατί τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα και περίπλοκα

2^ο γιατί τα πολιτικά πράγματα είναι τελείως ρευστά

3^ο γιατί ούτε αυτοί ούτε οι Ευρωπαϊστές γνωρίζουν τι θα γίνει τελικά

4^ο και τέλος γιατί δεν θέλουν να αποδυναμωθούν χάνοντας τους στενόμυαλους και κολλημένους.     

          Τα σενάρια που θα περιγράψω πιο κάτω απηχούν μόνο τη γνώμη μου προκύπτουν από μελέτη στοιχείων κυρίως ξένων οίκων, είναι επιγραμματικά, δεν αναλύονται σε βάθος και είναι καθαρά οικονομικά και όχι πολιτικά. 

Εκτός λοιπόν απο το απεχθές σενάριο 3ου Μνημονίου, υπάρχουν και τα εξής: 

          Σενάριο 1^ο : Να διαπραγματευθούμε με τους «εταίρους μας» και κυρίως με τους Γερμανούς, το κούρεμα του χρέους πάνω από 50% παραμένοντας στο Ευρώ. Δύσκολο αλλά πολιτικά εφικτό, αν θέλουν να διατηρηθεί η Ευρωπαϊκή ένωση. Εναλλακτικά θα μπορούσαν οι Ευρωπαίοι να πεισθούν να μειώσουν τα επιτόκια να επιμηκύνουν τις αποπληρωμές των δανείων και συγχρόνως να δημιουργήσουν πραγματικό πλαίσιο ανάπτυξης. Το σενάριο αυτό υποστηρίζεται και από τους οικονομολόγους του Reuters.

          Σενάριο 2^ο : Να κάνουμε πλήρη έλεγχο του χρέους ενώ συγχρόνως θα προχωρήσουμε σε ένα μικρό κούρεμα π.χ.10% και κήρυξη απεχθούς του 5% του χρέους, εφαρμόζοντας μια ήπια λιτότητα, όμως με σημαντική αύξηση του εισαγόμενου συναλλάγματος που βέβαια προϋποθέτει πλήρη κρατικό έλεγχο των τραπεζών. (αυτό θα είναι το δύσκολο)

          Σενάριο 3^ο : Ελεγχόμενη χρεοκοπία εντός Ευρώ με μονομερή παραγραφή τουλάχιστον 50%, του χρέους, έλεγχο των τραπεζών κλπ κλπ. (το σενάριο αυτό παίζει αν και κινδυνεύουμε  να βρεθούμε εκτός Ευρώ.)

          ‘Όλα τα παραπάνω σενάρια επιδέχονται και επί μέρους παρεμβάσεις (π.χ. να μειωθεί η συμμετοχή του Ελληνικού δημοσίου στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, τιτλοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, ... ακόμα και τιτλοποίηση των Γερμανικών υποχρεώσεων προς την Ελλάδα - αυτο το τελευταίο θα μας σώσει αλλά απαιτεί μεγάλα αρ..δια!!). Τέλος τα σενάρια για να αποδώσουν καρπούς, απαιτείται πραγματικό «νοικοκύρεμα» της οικονομίας, π.χ. ενιαίο και διαρκές φορολογικό καθεστώς, άμεση πάταξη της γραφειοκρατίας, πραγματικά κίνητρα για επενδύσεις και επαναπατρισμό των καταθέσεων κλπ. κλπ. 

Τέλος φθάνουμε στο 4ο σενάριο, αυτό της απελπισίας:    

          Σενάριο 4^ο : Μονομερής παύση εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους. Δηλαδή χρεοκοπία και επιστροφή στη Δραχμούλα με ότι αυτό συνεπάγεται.

          Δεν θα αναλύσουμε τώρα τι συνεπάγεται μια χρεοκοπία, ή και μια επιστροφή στη Δραχμή ή άλλο νόμισμα (αυτά τα έχω γράψει στο παρελθόν και αν ο, ηλίθιος; δειλός; οπορτουνίστας; λαμόγιο; ΓΑΠ, το είχε κάνει, τούτη τη στιγμή θα είμαστε σε καλύτερη μοίρα. (Δείτε εδώ: «Σενάρια Δραχμής http://dimos-syrmis.blogspot.gr/2012/05/blog-post_18.html )  το σίγουρο είναι πως αν δεν μπορεί να αποφευχθεί, καλύτερα είναι να συμβεί όσο πιο νωρίς γίνεται, καθώς εξασφαλίζεται η κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων και η δυνατότητα διαπραγμάτευσης.

          Τα μειονεκτήματα από μια αργοπορία θα είναι η αποδυνάμωση της οικονομίας για τη δύσκολη περίοδο που λογικά αναμένεται αλλά και η επιβάρυνση ενός μεγαλύτερου χρέους.

          Προσωπικά δεν βλέπω πώς αλλιώς μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα. Πάντως το χειρότερο σενάριο είναι αυτό που βιώνουμε αυτή τη στιγμή, όχι από την άποψη του βιοτικού επιπέδου (θα είναι πολύ χειρότερα με τη χρεοκοπία) αλλά από την άποψη της συνεχούς ψυχολογικής πίεσης του λαού την εξαθλίωση μεγάλου μέρους και το σημαντικότερο της έλλειψης  προοπτικής για ένα καλύτερο μέλλον.

          

Η ΓΕΛΟΙΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ "ECONOMIST"

          Αυτό έχει γίνει κατανοητό παγκόσμια, εκτός της Ελληνικής κυβέρνησης και των αφεντικών της, των Γερμανών. Ακόμα και ο Economist (Το πιο έγκυρο οικονομικό έντυπο του κόσμου) σε άρθρο του εμφανίζει σήμερα την τρόικα σαν τον Κέρβερο που κρατάει στον Άδη τις χώρες που υποτίθεται ότι σώζει.

          Και καταλήγω λέγοντας ότι το ΠΑΣΟΚ πρώτα και η ΝΔ δεύτερα μας έφεραν σε μία άθλια κατάσταση από την οποία για να βγούμε θα χρειασθεί τουλάχιστον μισός αιώνας. Και το χειρότερο με την προδοτική και μεροληπτική πολιτική τους προσπαθούν να επιμηκύνουν αυτή την περίοδο στερώντας κάθε ελπίδα από τα παιδιά μας.  

          

Λοιπόν, Υπομονή ή Ξεσηκωμός;

Συνιστώ το δεύτερο!!!!