ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ, Η Νο 1 ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Ο Πρωθυπουργός τελευταία μιλάει για επενδύσεις τις οποίες μάλιστα χαρακτηρίζει αναγκαίες για να βγούμε από την κατάσταση επιτροπείας και να αρχίσει να ξαναζεί αξιοπρεπώς ο μέσος Έλληνας πολίτης. Είπε ακόμα ότι, ήδη οι επενδύσεις έχουν ξεκινήσει, ενώ υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από πλευράς Άγγλων, Γάλλων, Πορτογάλων, Αμερικάνων, Μοϊκανών, Κινέζων, Αλαμπουρνέζων….

Όμως ο Αλέξης δεν μας είπε τίποτα για το πώς σκοπεύει να  αντιμετωπίσει το τέρας της γραφειοκρατίας που δεν επιτρέπει σε κανένα σοβαρό επενδυτή να δραστηριοποιηθεί στη χώρα μας.

-------------------------- 

Αλλά τι είναι αυτή η «γραφειοκρατία» για την οποία μιλάμε; Ας δούμε τι αναφέρει η εγκυκλοπαίδεια:

Με τη λέξη γραφειοκρατία εννοείται η διεκπεραίωση διοικητικών υποθέσεων σχετικών με τις δημόσιες υπηρεσίες από άτομα που ασχολούνται επαγγελματικά με την εν λόγω δραστηριότητα.

Η ανεξάρτητη λειτουργία του προσωπικού της γραφειοκρατίας που ακολουθείται συνήθως από σχετικές εγγυήσεις ανεξαρτησίας και μονιμότητας ενίοτε ανταγωνίζεται την πολιτική εξουσία με αποτέλεσμα ο όρος να αποκτά αρνητικές αποχρώσεις, σημαίνοντας την υψηλή συγκέντρωση ανεξέλεγκτων τύπων και διαδικασιών που δυσχεραίνουν τη διεκπεραίωση είτε κρατικών είτε ιδιωτικών υποθέσεων.

Η Γραφειοκρατία κυριάρχησε για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα σαν ο καλύτερος τρόπος οργάνωσης των δημοσίων υπηρεσιών. Ο ορθολογικός σχεδιασμός και η εκπλήρωση των στόχων µέσω της σχολαστικής προσήλωσης στους κανόνες, σε συνδυασμό µε τη νομιμότητα (αυστηρή εφαρμογή του γράμματος του νόμου) εθεωρείτο ως η σωστή αποστολή της δημόσιας διοίκησης.

Όμως τα τελευταία χρόνια με τις όλο και περισσότερο επικρατούσες τεχνολογικές μεθόδους, σε συνδυασμό με νέες τεχνικές διοίκησης, (new Public Management, total quality management, innovation  management, κ.τ.λ.), η γραφειοκρατική οργάνωση εμφανίζεται αδύναμη να προσαρμοστεί στο ασταθές και ραγδαία εξελισσόμενο περιβάλλον, ικανοποιώντας τις σύγχρονες απαιτήσεις για αύξηση της παραγωγικότητας, αποδοτική διαχείριση των πόρων και ποιοτικές και φιλικές, προς τον πολίτη, δημόσιες υπηρεσίες. Έχει φθάσει δηλαδή, να εμποδίζει σημαντικά την λειτουργία του κράτους και να ταλανίζει τους πολίτες και μάλιστα αυτούς που έχουν αναπτυξιακούς στόχους.

Για το λόγο αυτό τα σύγχρονα κράτη φρόντισαν να περιορίσουν δραστικά τη γραφειοκρατία και σήμερα λειτουργούν με νέους τρόπους διοίκησης βοηθούμενα, βεβαίως, από την ηλεκτρονική τεχνολογία.

Σε ότι αφορά τώρα την Ελληνική δημόσια διοίκηση,  οι δυσλειτουργίες του γραφειοκρατικού μηχανισμού και τα οξεία φαινόμενα διοικητικής παθογένειας, έχουν τη μορφή γενικευμένης κρίσης του διοικητικού κρατικού μηχανισμού.

Να αναφέρω εδώ ενδεικτικά μερικές περιπτώσεις που έχω βιώσει προσωπικά:

Για να αποχαρακτηρίσει η δασική υπηρεσία ένα αγροτεμάχιο μου με ελιές, χρειάσθηκαν 12 δικαιολογητικά μεταξύ των οποίων και 7 «επικυρωμένα» φωτοαντίγραφα του σχεδιαγράμματος και … 2 χρόνια.

Πρόσφατα  πήγε η κόρη της γυναίκας μου να βγάλει ταυτότητα, λόγω πολιτογράφησης. Της ζήτησαν, άκουσον-άκουσον, «πρόσφατο πιστοποιητικό γέννησης» λες και στην πορεία αποκτάμε άλλους φυσικούς γονείς ή άλλη ημερομηνία γέννησης! 

Για να φτιάξουμε το γνωστό ξύλινο προβλήτα στις Φρίκες, που εξυπηρετεί πρακτικά και οικονομικά το νησί μας, απαιτούνταν άδεια από 5 ανεξάρτητες υπηρεσίες και δύο «μελέτες» μία περιβαλλοντολογική, και μία … ακτομηχανική, που θα κόστιζαν τρείς φορές το κόστος κατασκευής του προβλήτα!

Προκειμένου το δικαστήριο να κάνει έξωση σε ενοικιαστή που δεν πλήρωνε χρειάσθηκε … μάρτυρας. Να πει τι ο μάρτυρας όταν ο ενοικιαστής απουσίαζε από το δικαστήριο και δεν είχε προσκομίσει αποδείξεις πληρωμής; Η απόφαση για την έξωση έκανε να βγει 9 μήνες!

Προκειμένου να πάρει άδεια λειτουργίας μια επιχείρηση, το Ελληνικό δημόσιο ζητάει από 10 ως και 22 δικαιολογητικά. Το ίδιο για να βγάλει κανείς άδεια οικοδομής!

Ένα από τα καλύτερα τουριστικά θέρετρα της Ελλάδας, είναι το Costa Navarino που έκτισε ο Κώστας Κωνσταντακόπουλος. Παρ’ όλο που διέθετε άφθονο χρήμα, σαν μεγαλοεφοπλιστής που ήταν, χρειάστηκαν 13 χρόνια, για να υλοποιηθεί κατά το... ήμισυ, 3.000 υπογραφές και 600 αδειοδοτήσεις από υπηρεσίες του δημοσίου. Χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 80 μικρές ή μεγάλες μελετητικές εταιρείες, που απασχόλησαν πάνω από 1.200 μελετητές, ενώ το κόστος εκτοξεύθηκε στο 1,2 δισ. ευρώ. Τελικά ο Κωνσταντακόπουλος πέθανε χωρίς να δει το όραμα του ολοκληρωμένο.

Τα παραδείγματα είναι άπειρα και δυστυχώς σηματοδοτούν ένα κράτος ουραγό της σύγχρονης πραγματικότητας.

Η χώρα μας αποτελεί σήμερα το  θέατρο του παραλόγου, με ένα γραφειοκρατικό σύστημα που φρενάρει και παρεμποδίζει τα πάντα, ιδίως κάθε επιχειρηματική ή αναπτυξιακή προσπάθεια.

Η Ελλάδα κατατάσσεται ένα σκαλί πιο κάτω από την Ουγκάντα, σε σχετική λίστα, σε άρθρο που δημοσίευσε η «Καθημερινή», με τάση να την ξεπεράσει.

Πίστευε κανείς πως η σύγχρονη ηλεκτρονική τεχνολογία θα βοηθούσε ώστε να παταχθεί η γραφειοκρατία όμως έγινε … το αντίθετο!

Καταργούνται μεν οι χειρόγραφες διαδικασίες αλλά μεταφέρονται στο ηλεκτρονικό σύστημα, μέσω διαδικτύου. Αντί, δηλαδή να καταργηθούν διαδικασίες, με το πρόσχημα ότι γίνονται πλέον ηλεκτρονικά, αυξάνονται. Έτσι, οι επιχειρήσεις έχουν φτάσει να απασχολούν υπαλλήλους μόνο και μόνο για να ανεβάζουν στο taxisnet και άλλους δικτυακούς τόπους της δημόσιας διοίκησης (ΙΚΑ, ΕΦΚΑ κ.λπ.) διάφορα απαιτούμενα δεδομένα.

Η τεράστια αυτή γραφειοκρατία κοστίζει τόσο στον ιδιώτη, γεγονός που λειτουργεί σαφώς ως αντικίνητρο, για οποιαδήποτε δραστηριότητα, όσο και στο κράτος που πρέπει να συντηρεί χιλιάδες υπαλλήλους για μια δουλειά που θα μπορούσε να την κάνει ένας υπάλληλος με ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή. Κοστίζει εργατοώρες, μειώνει την παραγωγικότητα και καθιστά τη χώρα μη ανταγωνιστική.

Από την άλλη μεριά συμβάλει στη διαφθορά, και την ανηθικότητα, καθώς ο ιδιώτης προκειμένου να κάνει γρήγορα τη δουλειά του, καταφεύγει στο μπαχτσίσι  ή λάδωμα, πράγμα ευχάριστα αποδεκτό από τους φτωχά αμειβόμενους δημόσιους υπαλλήλους! Και βεβαίως ευνοεί τη διαπλοκή και το πελατειακό κράτος.

Επίσης δημιουργεί και συντηρεί παρασιτικά επαγγέλματα και παρασιτικές δραστηριότητες (π.χ. Εκτελωνιστές, Αιτησιογράφοι, Τεχνικοί λογιστές, Φοροτεχνικοί κτλ, κτλ). Αλλά και μόνο η ανάγκη ύπαρξης ΚΕΠ δείχνει την τραγικότητα της Ελληνικής γραφειοκρατίας, δηλαδή να χρειάζεται ειδική υπηρεσία να σε βοηθάει να τα βγάλεις πέρα μαζί της.

Ο γραφειοκράτης δεν βλέπει ανθρώπους μπροστά του, βλέπει φακέλους και σφραγισμένα έγγραφα. Ο ίδιος ο άνθρωπος μετατρέπεται σε φάκελο!  Η γραφειοκρατία είναι ουσιαστικό στοιχείο της αλλοτρίωσης του ανθρώπου έλεγε ο E.Fisher.

Ο Έλληνας γραφειοκράτης βλέπει τον ιδιώτη σαν απατεώνα και έτσι τον αντιμετωπίζει. Απαιτεί σφραγίδες και υπογραφές, επικυρώσεις και πιστοποιήσεις, πότε; Σήμερα που δεν υπάρχει τίποτε ευκολότερο από το να πλαστογραφήσεις μια υπογραφή και μια σφραγίδα με τη βοήθεια των γραφικών προγραμμάτων (photo-shop, Corel draw, Photoscape κλπ.)

Οι απατεώνες στην πραγματικότητα αγαπούν τα χαρτιά και τις σφραγίδες γιατί τα κατασκευάζουν εύκολα και δεν χρειάζεται ν’ ασχοληθούν με την ουσία. Εκείνο που τρέμουν είναι οι καταχωρημένες ηλεκτρονικές πληροφορίες (π.χ. η κάρτα του πολίτη)

Έτσι μοιραία η χώρα μας, εξ αιτίας της γραφειοκρατίας, είναι καταδικασμένη να λειτουργεί μέσα στη διαφθορά την ανηθικότητα και την απατεωνιά! Κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολο να προσελκύσουμε σοβαρούς επενδυτές που έχουν μάθει να λειτουργούν σε ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον. Το πολύ, πολύ να προσελκύσουμε τίποτε μεγαλοαπατεώνες!!! 

Ήδη παρά τις ευοίωνες εξαγγελίες του Πρωθυπουργού αλλά και τις δηλώσεις του υπουργού οικονομικών ότι θα πνιγούμε στις επενδύσεις, εξ αιτίας κυρίως της γραφειοκρατίας, σοβαροί επενδυτές αποχωρούν (π.χ. οι επενδύσεις του Κατάρ, η Eldorado- Ορυχεία χρυσού, Λάτσης-Ελληνικό, Artume –Mall 300 εκατομμυρίων στην Ακαδημία Πλάτωνος και πολλοί άλλοι μικρότεροι επενδυτές) και το επισήμανε πρόσφατα ο κεντρικός τραπεζίτης!

Οι αυστηροί και άκαμπτοι κανόνες, που δεν μπορούν να προσαρμοσθούν σε ειδικές περιπτώσεις, οι χρονοβόρες διαδικασίες με καθυστερήσεις και οπισθοχωρήσεις, οι περιττές ενέργειες, οι συγκρουόμενες εντολές και νόμοι, οι συγκρούσεις με δημοκρατικά δικαιώματα,  η πολιτική ευνοιοκρατία και οι ηλίθιοι υψηλόβαθμοι υπάλληλοι (που βρίσκονται εκεί με μέσον) συνιστούν ένα τραγικό κατεστημένο που εμποδίζει την αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Όμως το τοπίο πρέπει να αλλάξει και πρέπει να αλλάξει πολύ γρήγορα! Δεν μπορεί η ανάπτυξη του 3,5% που ζητούν οι δανειστές να προκύψει από το ξεζούμισμα του λαού. Η λεμονόκουπα έφθασε στο τέλος της, δεν στύβεται άλλο!

Τι κάνει όμως η κυβέρνηση γι’ αυτό; 

·       

     Φρόντισε μήπως να καταργήσει το πλήθος των παρωχημένων και  αναχρονιστικών αλλά και αλληλοσυγκρουόμενων νόμων; Νόμοι που δεν συνάδουν με τη σύγχρονη πραγματικότητα, φορτίζουν τη δικαιοσύνη και παρεμποδίζουν δραστηριότητες! Φέρνω για παράδειγμα το νόμο «περί έκτακτης χρησικτησίας» που ευνοεί πλέον τους καταπατητές!

·       Φρόντισε να εκσυγχρονίσει την ποινική αλλά και την πολιτική Δικονομία ώστε να καταστεί πιο ευέλικτη η δικαιοσύνη, να αποφορτιστούν τα δικαστήρια και υποθέσεις να τελεσιδικούν σε σύντομο χρονικό διάστημα; (ακόμα ισχύει ο κώδικας ποινικής δικονομίας του 1951 με διάφορες τροποποιήσεις του ποδαριού)

·       Εκσυγχρόνισε τη νομοθεσία και τους κανονισμούς που διέπουν τις τρεις μάστιγες της Ελληνικής κοινωνίας, τουτέστιν, της Πολεοδομίας, του Δασαρχείου και της Αρχαιολογίας;

·       Δημιούργησε ένα ενιαίο και συνεχές φορολογικό σύστημα με λιγότερες διαδικασίες ή έκανε το αντίθετο και ταλαιπωρεί τους φορολογούμενους, χρησιμοποιώντας μάλιστα τη σύγχρονη τεχνολογία;

·       Φρόντισε να καταργήσει τους άπειρους δημόσιους οργανισμούς οι περισσότεροι των οποίων δεν έχουν καν αντικείμενο;

·       Τι κάνει με την ενοποίηση των ταμείων; Για παράδειγμα, η Τουρκία είχε τρία ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία ο Ερντογάν τα ένωσε σε ένα. Εμείς είχαμε 134!!! Και ακόμα η κυβέρνηση σκέπτεται τι θα κάνει.

·       Γιατί δεν δίνει περισσότερες αρμοδιότητες στους Δήμους και να καταργήσει τους ενδιάμεσους φορείς; (Π.χ. Επαρχεία, Περιφέρειες, Αποκεντρωμένες διοικήσεις κλπ);

·       

        Εξαγγέλθηκε αλλά χάθηκε στην πορεία, η «Κάρτα του πολίτη» δηλαδή η δημιουργία πληροφοριακού συστήματος Μητρώου Πολιτών στο υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο θα αποτελεί την ενιαία βάση δεδομένων με τα στοιχεία όλων των πολιτών από την οποία οι φορείς θα μπορούν να αντλούν πληροφορίες, απ’ ευθείας χωρίς ο πολίτης να χρειάζεται να προσκομίζει έγγραφα. (Τα περί στέρησης της ελευθερίας, παρακολούθησης … από το μεγάλο αδελφό κλπ, ανήκουν στους ανεγκέφαλους συνομωσιολόγος).

Δυστυχώς η κυβέρνηση καθυστερεί υπερβολικά (παρά και τις αυστηρές εντολές των δανειστών μας) ή δεν θέλει να πατάξει τη γραφειοκρατία, γιατί η μείωση της, σημαίνει μείωση του πελατειακού κράτους.

Ο Gustave Le Bon, είπε: « Όσο πιο αδύναμη είναι η κυβέρνηση, τόσο πιο δυνατή είναι η γραφειοκρατία» Εγώ λέω: όσο μεγαλύτερη είναι η γραφειοκρατία τόσο περισσότερο κάθονται στις καρέκλες τους οι κυβερνώντες.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε πει: «Ο εσωτερικός εχθρός της Ελλάδος είναι η γραφειοκρατία» Εγώ συμπληρώνω: Αν δεν παταχθεί η γραφειοκρατία, η Ελλάδα δεν πρόκειται να ορθοποδήσει!